Aktualne wyzwania i zadania

Utarło się chyba zasadne powiedzenie, że po pandemii nic już nie będzie takie jak dotychczas. Pandemia niewątpliwie osłabiła działalność grup apostolskich, ruchów i stowarzyszeń, a w tym także Akcji Katolickiej. Ale czas po pandemii może być czasem błogosławionym, mającym wpływ na odrodzenie jej aktywności. Czas izolacji był poniekąd szansą na ożywienie modlitwy i kontemplacji w naszych wspólnotach. Pandemia zwróciła też uwagę na wartość życia wspólnotowego, zwłaszcza w Kościele.

Już kiedyś Kardynał Karol Wojtyła pisał w swojej książce Osoba i czyn o potrzebie współdziałania, „[…] samo bowiem działanie wspólnie z innymi nie musi jeszcze być współdziałaniem” – dla utworzenia wspólnoty podmiotowej (ponad przedmiotową) konieczne jest jeszcze uczestnictwo („moment uczestnictwa”)[27]. Działanie wspólne członków Akcji Katolickiej winno jednak stać się rzeczywistym współdziałaniem, a zatem uczestnictwem.

Dotychczas zwracaliśmy zwykle uwagę na przedmiot naszej aktywności – „Co mamy razem robić?”. Nadszedł czas, by docenić też podmiotowy aspekt wspólnego działania – „Z kim coś robimy?”, bo to pozwoli nam odkryć bogactwo duchowe drugiego człowieka, pogłębić więzi wspólnotowe, udoskonalić relacje kooperacyjne oraz ukształtować przekonanie dynamizujące nasze wysiłki w przeświadczeniu, że razem możemy więcej i że gdzie dwaj lub trzej gromadzimy się w imię Chrystusa (por. Mt 18, 20), tam Zbawiciel wspiera nie tylko naszą modlitwę, ale także wspólne wysiłki.

W pedagogice funkcjonuje pojęcie wychowania równoległego mówiące o potrzebie równoczesnego, spójnego oddziaływania na wychowanków przez wiele podmiotów wychowawczych. Sięgając po analogię, możemy powiedzieć, że pandemia w pewnym sensie uczy nas potrzeby działania zsynchronizowanego, łączącego realną współpracę z działalnością online,z wykorzystaniem mediów społecznościowych czy też zdalnej formacji i edukacji. Akcja Katolicka miała w swojej dotychczasowej aktywności niekiedy pokusy koordynowania działań wszystkich stowarzyszeń i ruchów katolickich. Nie takie jest jednak jej zadanie, ale z całą pewnością może i powinna stanowić dla nich źródło inspiracji, być czymś w rodzaju „parasola ochronnego” przed różnymi zagrożeniami, czy wreszcie stanowić permanentne forum wymiany myśli i doświadczeń apostolskich.

Takie forum nowych aktywności stwarza dla Akcji Katolickiej toczący się właśnie Synod Kościoła Powszechnego. Sobór Watykański II dowartościował dwie formy życia Kościoła, czyli kolegialność i synodalność. Kolegialność w sensie ścisłym dotyczy współpracy biskupów z papieżem, w sensie szerokim zaś współpracy diakonów i prezbiterów z biskupami oraz charyzmatyków z Urzędem Nauczycielskim Kościoła, zarówno w sferze nauczania (Magisterium),jak i posługiwania, służby (Ministerium). Natomiast synodalność wyraża sposób uczestnictwa Ludu Bożego w życiu codziennym Kościoła.

Co mamy robić w tej trudnej sytuacji? Najpierw musimy zastanowić się nad własną sytuacją religijną. Zapytać siebie samego, jaka jest moja wiara i czym ona owocuje w życiu codziennym. Czy autentycznie, w sensie mentalnym, powróciłem do wspólnoty Kościoła, czy biorę udział w niedzielnej Eucharystii, czy przystępuję do sakramentów świętych, czy praktykuję adorację Najświętszego Sakramentu? To są ważne pytania i odpowiedź musi być szczera. Jeśli jest inaczej, to nie mogę nawracać innych ani w swojej rodzinie, ani w sąsiedztwie, ani w parafii. Muszę zacząć od siebie! Muszę w sobie ożywić wiarę!

Jeśli moje życie będzie uporządkowane, zadbam o odnowę wiary mojej żony, męża, dzieci, wnuków, sąsiadów. Wiara, choć ma wymiar osobisty, zobowiązuje mnie do czynnego apostolstwa, nakłada na mnie obowiązek ożywiania duchowego innych. Muszę czuć się odpowiedzialny za wiarę swoich bliskich. Muszę z nimi na te tematy rozmawiać i wpływać na nich swoim dobrym życiem. Muszę być misjonarzem w tych trudnych czasach w swoim domu, sąsiedztwie i w parafii. Tego wymaga ode mnie ordo caritatis – tzn. porządek miłości. Nie będziemy potrafili pozyskać ludzi dla Ewangelii, jeżeli najpierw sami nie powrócimy do głębokiego doświadczenia Boga. Mówi się, że współczesny chrześcijanin pozostał dla wielu jedyną Biblią, którą jeszcze czytają. Gdy w życiu osobistym potrafimy być świadkami wiary, dopiero wówczas będziemy mogli się zaangażować w odnowę życia religijnego i charyzmatu mojego stowarzyszenia, którym jest Akcja Katolicka.

W związku z nową sytuacją rodzi się jeszcze inne pytanie: „Akcjo Katolicka, co powiesz o sobie samej?”. Czeka nas wielka zespołowa praca. Musimy się na nowo policzyć, ilu nas jest, odszukać tych, którzy z różnych powodów, także covidowych, nie są w stanie do nas powrócić. Ich musimy otoczyć należną opieką i to nie tylko duchową. Winniśmy powrócić do systematycznej pracy formacyjnej, zadbać o regularne spotkania, o modlitwę oraz aktywność apostolską na rzecz potrzebujących. Docenić materiały formacyjne! Musimy wzmocnić nasze parafialne oddziały, znaleźć i zachęcić innych do udziału w życiu naszego stowarzyszenia. Starać się o powołanie nowych oddziałów. Należy także przemyśleć zapis w statucie ograniczający sprawowanie funkcji prezesa (parafialnych i diecezjalnych oddziałów) tylko do dwóch kadencji. Niestety, mówię to z własnego doświadczenia, że w wielu parafiach brakuje chętnych do wypełnienia tej funkcji. Zapis ten nie ułatwia nam życia!

Trzeba, aby Akcja Katolicka była obecna we wszystkich parafiach, gdyż ludzie wierzący mają do niej prawo. Niektórzy pytają, co ma ona czynić, jednakże najważniejsze jest to, aby była. Działalność określona jest w statucie. Powoływanie nowych oddziałów nie jest łatwe, wymaga mądrej współpracy z duszpasterzami. To oni muszą chcieć Akcji Katolickiej i czynić starania o nią w parafii. Muszą być przekonani, że jest ona wartością i stanowi miejsce formacji dla ludzi świeckich. Ludzie świeccy mają do niej prawo, a to prawo jest dla nich obowiązkiem. Trzeba w tym duszpasterskim wysiłku wspierać naszych duszpasterzy i szukać właściwych sposobów do realizacji tego zadania.

Na szczeblu diecezjalnym trzeba powrócić do systematycznych spotkań naszej rady, do formacyjnych dni rejonowych i diecezjalnych, do dni skupienia i rekolekcji, do naszej aktywności religijnej i społecznej. Wiele nas czeka! Czeka nas praca nad przywróceniem blasku, jaki przyświecał naszemu stowarzyszeniu przed pandemią. Czy jesteśmy w stanie to uczynić i pod jakimi warunkami? Możemy przejść przez te trudności zwycięsko, ale musimy trzymać się mocno Chrystusa. Sami sobie nie damy rady. Nie możemy się lękać trudności, bo On jest z nami. To On mówi do nas: Odwagi. Jam zwyciężył świat!

Wobec niepewnej sytuacji dotyczącej dalszych losów należy także przygotować scenariusze dla naszej działalności. Musimy przemyśleć razem sposoby i środki naszego działania. Trzeba sięgnąć także po współczesne środki internetowe, by nie tracić kontaktu. Dobrze byłoby nauczyć się korzystania z nich. Rady diecezjalne i zarządy mogą się przecież spotykać online.

Należy także gruntownie przemyśleć mądry sposób włączania się w prace aktualnego synodu, by z jednej strony, strzec hierarchiczności Kościoła, bo ona decyduje o jego tożsamości (powrót do źródeł Objawienia),z drugiej zaś – otworzyć się na znaki czasu i postulowaną przez nie zasadę nic o nas, bez nas.

Na koniec warto przywołać słowa Jana Pawła II, naszego patrona, które znajdują się w tytule mojego wystąpienia: „Akcjo Katolicka, nie lękaj się. Należysz do Kościoła i mieszkasz w sercu Boga, który nie przestaje kierować twoich kroków ku doświadczeniu nieprzemijającej i niezrównanej nowości Ewangelii”[28]. Historia rozjaśniona przykładem tylu świętych i błogosławionych także dzisiaj musi promieniować wiernością Kościołowi; winna się wyróżniać wrażliwością na potrzeby obecnej epoki i cechować wolnością właściwą tym, którzy pozwalają się prowadzić przez Ducha Świętego oraz usilnie dążą do wielkich ideałów[29].

[1] Kompendium nauki społecznej Kościoła, Kielce 205, nr 542.

[2] Tamże, nr 543.

[3] Tamże, nr 546.

[4] Jan Paweł II, Posynodalna adhortacja apostolska „Christifideles laici” o powołaniu i misji świeckich w Kościele i w świecie dwadzieścia lat po Soborze Watykańskim II, Watykan 1988, nr 59.

[5]Kompendium nauki społecznej Kościoła, dz. cyt., nr 546.

[6] Jan Paweł II, Świeccy – pełnoprawni członkowie Kościoła, „Osservatore Romano”, (wydanie polskie), 8 (1987), nr 11–12 (96–97), s. 8.

[7] Jan Paweł II, Synod Diecezji Rzymskiej w życiu Kościoła powszechnego, „Osservatore Romano”, (wydanie polskie), 13 (1992), nr 10 (146), s. 26.

[8] Jan Paweł II, Wojna i ubóstwo: dwie plagi nękające ludzkość, „Osservatore Romano”, (wydanie polskie), 14 (1993), nr 3 (151), s. 43.

[9] Tamże.

[10] Pius X, Encyklika „Il fermo proposito”, Watykan 1905.

[11] Pius XI, Encyklika „Non abbiamo bisogno” o Akcji Katolickiej, Watykan 1931.

[12] Tamże, nr 1.

[13] Tamże, nr 2.

[14] Tamże.

[15] Tamże.

[16] Tamże, nr 3.

[17] Tamże.

[18] E. Corecco, Akcja Katolicka w życiu Kościoła, „L’Osservatore Romano”, (wydanie polskie), 14 (152), nr 4 (152), s. 54.

[19] J. Michalik, Pan was potrzebuje, Przemyśl 2000, s. 56.

[20] P. Jarecki, Testament Asystenta, Warszawa 2003, s. 3–4.

[21] Jan Paweł II, Posynodalna adhortacja apostolska „Christifideles laici”, nr 28.

[22] Tamże, s. 13.

[23] Jan Paweł II, Nie dopuśćcie, aby wam odebrano chrześcijańską godność, „L’Osservatore Romano”, (wydanie polskie), 18 (1997), nr 7 (194), s. 70.

[24] Jan Paweł II, Adhortacja „Ecclesia in Europa” o Kościele w Europie, Watykan 2003, nr 16.

[25] Tamże, nr 19.

[26] Benedykt XVI, Wskazania duszpasterskie na nasze czasy (24 V 2012). Przemówienie do uczestników zgromadzenia ogólnego Konferencji Episkopatu Włoch, „L’Osservatore Romano”, (wydanie polskie), nr 7–8 (2012), s. 9.

[27] Por. K. Wojtyła, Osoba i czyn,wyd. II, Kraków 1985, s. 345 i nn.

[28] Tamże.

[29] Tamże.